Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej - Pomoc obywatelom Ukrainy

O tym jak służby zatrudnienia wspierają osoby uciekające przed wojną i o tym jaką rolę odgrywa sieć Europejskich Publicznych Służb Zatrudnienia w integracji obywateli Ukrainy z rynkiem pracy rozmawiają:

Ewa Flaszyńska - Dyrektor Departamentu Rynku Pracy w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej oraz Zastępca Członka Zarządu Sieci

oraz

Johannes Kopf - Przewodniczący Zarządu Sieci oraz Szef austriackich Publicznych Służb Zatrudnienia.

Zachęcamy do wysłuchania rozmowy: podkast

Jedną z inicjatyw realizowanych ramach sieci Europejskich Publicznych Służb Zatrudnienia są wywiady z przedstawicielami PSZ. Wywiady te są następnie upublicznianie na stronie internetowej sieci Europejskich PSZ w formie podkastów.

Tematyka podkastów obejmuje całe spektrum funkcjonowania urzędów pracy.

Konferencję otworzył premier Mateusz Morawiecki. W swoim wystąpieniu podkreślił konieczność przebudowy Europy, by zapewnić jej pokój i bezpieczeństwo na wiele dekad.

Polska jako pierwsza stając po stronie Ukrainy pokazała, że jest to wojna o przyszłość wolnego świata – powiedział premier Morawiecki.

Zdaliśmy egzamin z człowieczeństwa

Minister Marlena Maląg zobrazowała, z jakimi wyzwaniami mierzyliśmy się od 24 lutego ub. roku, gdy w efekcie agresji rosyjskiej setki tysięcy Ukraińców przekraczało polską granicę.

Zdawaliśmy wówczas egzamin z człowieczeństwa – mówiła minister Maląg, wspominając ogromne zaangażowanie rządu samorządów, organizacji pozarządowych i zwykłych obywateli, przyjmujących Ukraińców pod swój dach.

Troska o dzieci

Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej skupiło się na trosce o dzieci, z których wiele przyjeżdżało do Polski bez rodziców. Zorganizowaliśmy punkty służące przyjęciu ich po ewakuacji oraz szukaliśmy miejsc opieki, pozostając w stałym kontakcie ze stroną ukraińską.

Praca zapewnia godność

Drugim najważniejszym wyzwaniem było zapewnienie przybyszom pracy, która nie tylko daje pieniądze, ale także zapewnia godność, stabilizację i poczucie bezpieczeństwa – mówiła minister Maląg.

Od pierwszych dni, dzięki specustawie, Ukraińcy mogli podejmować pracę na takich samych zasadach, jak obywatele Polski. Liczba powiadomień o powierzeniu wykonywania pracy stale rośnie i przekroczyła już 900 tys.

Zmiana struktury

Zmieniła się jednak struktura pracowników. O ile przed rokiem wśród ukraińskich pracowników w Polsce dominowali mężczyźni, o tyle po 24 lutego przyjechały do nas w większości kobiety z dziećmi. By mogły podjąć pracę, należy zapewnić im opiekę nad dziećmi. Udało się to przeprowadzić, dzięki wprowadzeniu zmian w systemie opieki nad dziećmi do lat trzech.

Kompetencje

Istotnym problemem jest zapewnienie obywatelkom Ukrainy pracy zgodnie z posiadanymi przez nie kwalifikacjami. Podejmujemy w tym celu szereg działań mających na celu nabywanie umiejętności i kwalifikacji potrzebnych do podjęcia pracy m.in. w zawodach deficytowych, ułatwiając finansowanie kosztów szkoleń grupowych z języka polskiego oraz kosztów postępowań nostryfikacyjnych i postępowań w sprawie potwierdzenia ukończenia studiów na określonym poziomie.

Wyjątkowo niska stopa bezrobocia, utrzymująca się w Polsce, otwiera przestrzeń na naszym rynku pracy do włączenia weń Ukraińców – dodała minister Maląg.

Oferty

Integracji na rynku pracy służy ogłoszony przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej Konkurs ofert pn. „Razem Możemy Więcej – Pierwsza Edycja Programu Aktywizacyjnego dla Cudzoziemców na lata 2022–2023”.

W Centralnej Bazie Ofert Pracy znajduje się 7 tys. ogłoszeń, przetłumaczonych na język ukraiński. Poszukiwanie pracy ułatwia też platforma pracawpolsce.gov.pl.

Wierzę, że wkrótce będziemy mogli wspólnie cieszyć się wolnością Ukrainy, tak ważną dla całego naszego regionu – podsumowała minister Marlena Maląg.

Jeżeli tak, zapraszamy do zapoznania się z broszurą o życiu i pracy w Polsce wydaną przez Departament Rynku Pracy Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej w języku ukraińskim.

Projekt pilotażowy „EU Talent Pool – Pilot” (Europejska Pula Talentów - Pilotaż) został zainicjowany na poziomie unijnym przez Dyrekcję Generalną ds. Migracji i Spraw Wewnętrznych oraz Dyrekcję Generalną ds. Zatrudnienia Spraw Społecznych i Włączenia Społecznego Komisji Europejskiej wspólnie z Europejskim Urzędem ds. Pracy.

Projekt umożliwia osobom z Ukrainy objętym ochroną czasową na terenie UE utworzenie CV oraz udostępnienie go zweryfikowanym pracodawcom z Polski oraz pracodawcom z UE w bazie CV na portalu EURES .

Polska sieć EURES uczestniczy w pilotażu dzięki czemu realizuje dodatkowe usługi dla uchodźców z Ukrainy oraz polskich pracodawców w celu ułatwienia łączenia poszukających pracy z Ukrainy z polskimi pracodawcami.

Więcej informacji

Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.

– To przede wszystkim uelastycznienie rynku pracy, większe możliwości korzystania z kursów nauki języka polskiego przez obywateli Ukrainy, a także tworzenie punktów przedszkolnych dla dzieci z Ukrainy. Systemowe rozwiązania mają pomóc naszym wschodnim sąsiadom łatwiej i szybciej odnaleźć się w nowej rzeczywistości w Polsce – mówi minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg.

Nowelizacja zwiera także rozwiązania mające na celu przypadków pobierania świadczeń przez obywatela Ukrainy, który utracił do nich prawo

Inne rozwiązania

W nowelizacji ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy znalazły się także rozwiązania, które:

• dostosowują przepisy do sytuacji, w której bezpośredni wjazd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy nie jest już konieczny dla objęcia obywatela Ukrainy przepisami ustawy. Aktualne przepisy zakładają wjazd tylko przez granicę, na której prowadzona jest kontrola graniczna. Tymczasem wjazd mógł nastąpić przez granicę wewnętrzną – np. przez granicę z Republiką Słowacką.
• wskazują Komendanta Głównego Straży Granicznej jako organ właściwy pełniący funkcję krajowego punktu kontaktowego do celów wymiany z właściwymi organami innych państw członkowskich Unii Europejskiej informacji dotyczących osób korzystających z ochrony czasowej oraz rozszerza katalog podmiotów posiadających dostęp do rejestru obywateli Ukrainy, którym nadano numer PESEL o wojewodów.
• rozszerzają uprawnienia Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych do przyjęcia w formie darowizny, przechowywania i wydania oraz wywozu na terytorium Ukrainy obok produktów leczniczych także wyrobów medycznych
• w zakresie świadczenia pieniężnego w wysokości 40 zł na zakwaterowanie i wyżywienie wprowadza zasadę, że wniosek o świadczenie pieniężne składa się w terminie miesiąca od ostatniego dnia okresu objętego wnioskiem; wnioski złożone po upływie terminu pozostawione zostaną bez rozpoznania

Uproszczone procedury ws. zbiorowego zamieszkania

Dodatkowo ustawa wprowadza zmiany w zakresie warunków techniczno-budowlanych budynków wykorzystywanych na potrzeby zbiorowego zamieszkania obywateli Ukrainy. W praktyce upraszcza procedury związane z przebudową, remontem, zmianą sposobu użytkowania budynków lub ich części, które są w posiadaniu jednostek samorządu terytorialnego.

W czwartek w MRiPS odbyło się spotkanie minister rodziny i polityki społecznej Marleny Maląg z minister polityki społecznej Ukrainy Maryną Lazebną. Tematem rozmów były działania polskiego rządu na rzecz pomocy obywatelom Ukrainy, zwłaszcza dzieciom.

Podczas spotkania obie minister podpisały Deklarację między Ministerstwem Polityki Społecznej Ukrainy a Ministerstwem Rodziny i Polityki Społecznej Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie ochrony dzieci dotkniętych działaniami wojennymi i konfliktami zbrojnymi.

 „Ta deklaracja to symboliczne podkreślenie dobrej współpracy pomiędzy naszymi krajami na rzecz ochrony praw dzieci, w szczególności sierot i dzieci pozbawionych opieki rodzicielskiej. Jesteśmy odpowiedzialni za ich dobrostan i bezpieczeństwo” – mówi minister Marlena Maląg.

W dokumencie Polska deklaruje zapewnienie wysokiej jakości opieki nad dziećmi, w szczególności sierotami i dziećmi pozbawionymi opieki rodzicielskiej. Polska będzie dążyć do zapewnienia im wszelkiej informacji na temat przysługujących im praw, dostępnych usług oraz innych informacji w języku, który rozumieją. Po zakończeniu konfliktu, lub kiedy możliwy będzie bezpieczny i godny powrót z należytym poszanowaniem dobra dziecka, Polska będzie współpracować ze stroną ukraińską w tym zakresie.

„Będziemy dążyć do tego, aby dzieciom ukraińskim korzystającym z tymczasowej ochrony zapewniono bezpłatną pomoc prawną dotyczącą wszystkich procedur związanych ze statusem tymczasowej ochrony lub jej zakończeniem” – mówi minister Marlena Maląg.

Podpisana w czwartek deklaracja nie ma na celu tworzenia praw ani obowiązków na mocy prawa międzynarodowego lub krajowego. Nie pociąga też ona za sobą żadnych konsekwencji finansowych dla żadnej ze stron.

„Razem możemy więcej” to Program Aktywizacyjny dla Cudzoziemców na lata 2022–2023. W jego ramach zaplanowano 115 projektów z dofinansowaniem na aktywizację zawodową oraz integrację i aktywność społeczną cudzoziemców. Jest realizowany przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej. Na jego pierwszą edycję przeznaczono 104 mln zł.

Fach i język

Dziś minister Marlena Maląg podpisała w Łodzi umowy na finansowanie dwóch dużych projektów, które będą realizowane na terenie województwa łódzkiego. Pierwszy z tych projektów o wartości 992 tys. zł dotyczy organizacji kursów umiejętności zawodowych i kursów doskonalących dla dorosłych obywateli Ukrainy. Drugi z projektów obejmuje naukę języka polskiego, a także przekazywanie wiedzy o naszej kulturze, tradycji i historii. Koszt tego projektu to 1,3 mln zł.

–  Cieszę się, że takie kursy będą organizowane: znajomość języka, chociażby w stopniu umożliwiającym codzienną komunikację, znacznie zwiększa szansę na znalezienie dobrej pracy – powiedziała minister Maląg. Oba projekty odpowiadają na potrzeby, jakie mają obywatele Ukrainy poszukujący pracy w Polsce.

Długofalowe wsparcie

Minister zwróciła uwagę, że w czasie, gdy dzięki Polskiemu Ładowi: Rządowemu Programowi Inwestycji Strategicznych w tak dużym stopniu dofinansowane są samorządy, potrzebne jest wsparcie na rynku pracy. – Ten program je zapewnia – powiedziała minister Marlena Maląg. – Siła jest we wspólnym działaniu.

Marszałek Grzegorz Schreiber podkreślił, że jest to kolejny krok w stronę tych, którzy do nas przybyli po wybuchu wojny. Wskazał, że program wybiega w przyszłość i zapewnia im długofalowe wsparcie.

Od 15 marca tego roku pracodawcy poinformowali o zatrudnieniu 200 101 obywateli Ukrainy.

- Gdy zestawimy dane o zatrudnieniu obywateli Ukrainy z najnowszymi szacunkami dotyczącymi bezrobocia w Polsce, widzimy, jak ważne miejsce na polskim rynku pracy zajmują cudzoziemcy. Szacujemy, że w maju bezrobocie po raz kolejny spadło i wynosi obecnie 5,1 proc. To oznacza, że pracownicy zza wschodniej granicy wspaniale uzupełniają braki kadrowe w wielu branżach, wspierając polskich przedsiębiorców i gospodarkę – powiedziała minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg.

- Ułatwienie obywatelom Ukrainy podejmowania pracy w Polsce okazało się bardzo dobrą decyzją, na której skorzystały obie strony. Osoby, które znalazły w naszym kraju schronienie przed rosyjską agresją, dzięki podjęciu pracy zyskały poczucie stabilizacji i samodzielność. Polscy pracodawcy natomiast znaleźli pracowników tak bardzo poszukiwanych szczególnie w czasie trwających już prac sezonowych – dodaje minister Marlena Maląg.

Co piąty obywatel Ukrainy został zatrudniony w woj. mazowieckim (45 tys.). Wiele osób znalazło pracę również w woj. dolnośląskim (21,2 tys.), wielkopolskim (19,6 tys.) i łódzkim (19 tys.). Najmniej zatrudniono w woj. świętokrzyskim (1,7 tys.), podkarpackim (2,4 tys.) i podlaskim (3,7 tys.).

Przydatne linki – strony dostępne w języku ukraińskim:

• Centralna baza ofert pracy https://oferty.praca.gov.pl
• Portal Zielona Linia https://zielonalinia.gov.pl/ oraz infolinia 19524
• Wortal Publicznych Służb Zatrudnienia www.psz.praca.gov.pl
• Strona www.pomagamukrainie.gov.pl koordynacja pomocy humanitarnej

W czwartkowym posiedzeniu Rady Rynku Pracy uczestniczył wiceminister rodziny i polityki społecznej Stanisław Szwed. W czasie spotkania przypomniał o znaczeniu programu „Razem możemy więcej”, który pomaga w niwelowaniu barier przy zatrudnieniu obywateli Ukrainy.

- Zdajemy sobie sprawę, że dużą barierą w dostępie do rynku pracy dla Ukraińców może być brak znajomości języka polskiego. Dlatego też Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej uruchomiło program „Razem możemy więcej”, który dedykowany jest cudzoziemcom. Zainteresowanie tym programem było ogromne, wpłynęło prawie 900 wniosków na łączną kwotę 1 mld zł. Zostało wybranych 115 projektów do realizacji na łączną kwotę 104 mln zł – mówi Stanisław Szwed wiceminister rodziny i polityki społecznej .

Spotkanie Rady Rynku Pracy było kontynuacją debaty na temat sytuacji obywateli Ukrainy w Polsce, której wynikiem są działania pomocowe w dostępie do rynku pracy oraz do świadczeń pieniężnych dedykowanych rodzinie.

W czasie spotkania omówiono również propozycje czasowego umożliwienia agencjom pracy tymczasowej wydłużenia okresu zatrudnienia dla pracowników zatrudnionych na czas określony powyżej 18 miesięcy w branży transowej i budowlanej.

Dzięki rządowej specustawie obywatele Ukrainy, którzy przybyli do Polski po 24 lutego, mogą podejmować pracę bez konieczności uzyskania specjalnego zezwolenia. W ramach takiej uproszczonej procedury przedsiębiorcy od połowy marca zatrudnili już 185 tys. osób.

„Od początku konfliktu zbrojnego na Ukrainie Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej wdrożyło szereg rozwiązań legislacyjnych i teleinformatycznych ułatwiających obywatelom Ukrainy podejmowanie pracy w Polsce. Dziś widzimy, że osoby te bardzo dobrze funkcjonują na naszym rynku pracy. Zatrudnianie obywateli Ukrainy to korzyść dla pracowników, pracodawców i całej gospodarki” – powiedziała minister Marlena Maląg.

Wśród nowo zatrudnianych nadal przeważają panie – spośród 185 tys. pracowników niemal 135 tys. to kobiety.

Najwięcej obywateli Ukrainy w ostatnim czasie znalazło pracę w woj. mazowieckim (41 tys.), dolnośląskim (19,6 tys.), wielkopolskim (18,3 tys.) i śląskim (13,7 tys.). Najmniej zatrudniono w woj. świętokrzyskim (1,5 tys.), podkarpackim (2,2 tys.) i podlaskim (3,5 tys.).

„Rynek pracy w Polsce ma się bardzo dobrze mimo sytuacji geopolitycznej w naszym regionie. Stopa bezrobocia rejestrowanego w końcu kwietnia 2022 r. wyniosła 5,2 proc. – to bardzo dobry wynik, który zaskoczył wielu analityków. Pracodawcy nadal zgłaszają wiele wolnych miejsc pracy i między innymi dlatego w przyjętym niedawno przez rząd projekcie nowelizacji ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy zaproponowaliśmy wprowadzenie kolejnych instrumentów ułatwiających tym osobom wchodzenie na polski rynek pracy” – zwraca uwagę minister Maląg.

Projekt przewiduje między innymi wdrożenie rozwiązań ułatwiających dostęp do szkoleń z języka polskiego. Zapewniony zostanie odpowiedni standard ochrony obywateli Ukrainy, związany z wykonywaniem przez nich pracy w Polsce – chodzi także o umożliwienie inspektorom pracy prowadzenia skutecznych działań kontrolnych w tym zakresie.

Przydatne linki – strony dostępne w języku ukraińskim:

• Centralna baza ofert pracy https://oferty.praca.gov.pl
• Portal Zielona Linia https://zielonalinia.gov.pl/ oraz infolinia 19524
• Wortal Publicznych Służb Zatrudnienia www.psz.praca.gov.pl
• Strona www.pomagamukrainie.gov.pl koordynacja pomocy humanitarnej