Ministerstwo Edukacji Narodowej - Wiadomości
Mon, 29 Dec 2025 00:00:00 +0000
Zmiany w zakresie wynagradzania nauczycieli za godziny ponadwymiarowe
29.12.2025
Od 1 stycznia 2026 r. wchodzą w życie bardzo korzystne dla nauczycieli rozwiązania w zakresie wynagradzania za godziny ponadwymiarowe.
Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe będzie przysługiwało nauczycielowi w każdym przypadku, gdy niezrealizowanie przez niego przydzielonych godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych nastąpiło z przyczyn niedotyczących nauczyciela, a nauczyciel był gotów do realizacji tych zajęć. Nauczyciele otrzymają zatem wynagrodzenie za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe w różnych przypadkach nieodbycia zajęć z przyczyn leżących po stronie szkoły, np. z powodu nieobecności ucznia na zajęciach prowadzonych z nim indywidualnie, wyjazdu klasy na wycieczkę itp. Warunkiem zachowania prawa do wynagrodzenia jest pozostawanie nauczyciela w tym czasie w gotowości do realizacji tych zajęć.
W celu uniknięcia wątpliwości, czy jest możliwe przydzielenie nauczycielowi pozostającemu w gotowości do pracy realizacji w tym czasie innych zadań, doprecyzowano, że nauczycielowi można przydzielić do realizacji w czasie, w którym zostały zaplanowane godziny zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych, zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze lub wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 Karty Nauczyciela. Tak więc w czasie, w którym nauczyciel z przyczyn od siebie niezależnych nie będzie realizował godzin ponadwymiarowych, będzie mógł mieć przydzielone do realizacji różne zajęcia z uczniami lub na ich rzecz. W czasie zaplanowanych godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych nauczycielowi będzie można powierzyć również realizację doraźnych zastępstw. W takim przypadku nauczyciel będzie realizował godziny doraźnych zastępstw w ramach wynagrodzenia, jakie przysługuje mu za zaplanowane godziny ponadwymiarowe.
W ustawie doprecyzowano również przepis art. 35 ust. 3f Karty Nauczyciela, tak aby nie budził wątpliwości, że pomniejszanie pensum przy wyliczaniu godzin ponadwymiarowych obejmuje także tygodnie, w których przypadają dni, w których dla nauczyciela nie zaplanowano zajęć.
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2026 r., jednak przepis art. 35 ust. 3e Karty Nauczyciela, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 21 listopada 2025 r., będzie miał zastosowanie do ustalania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe przypadające do realizacji począwszy od 1 września 2025 r. Wynagrodzenie za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe w okresie od 1 września 2025 r. do 31 grudnia 2025 r., za które nauczyciele nie otrzymali wynagrodzenia, gdyż nie przysługiwało im ono na podstawie art. 35 ust. 3e Karty Nauczyciela w dotychczasowym brzmieniu, będzie wypłacane do 6 lutego 2026 r.
W celu ułatwienia stosowania niniejszych przepisów w załączeniu zamieszczono odpowiedzi na pytania, które mogą się pojawiać w tym zakresie.
Czy realizacja przez nauczyciela innych zadań statutowych szkoły jest warunkiem zachowania prawa do wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe? Czy nauczyciel, który pozostawał w gotowości do pracy, a nie realizował w tym czasie innych zadań, zachowa prawo do tego wynagrodzenia?
Zachowanie przez nauczyciela prawa do wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe, jeżeli nauczyciel był gotowy do pracy, nie jest uzależnione od realizacji przez nauczyciela w tym czasie innych zadań statutowych szkoły. Przepis art. 35 ust. 3e Karty Nauczyciela, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 21 listopada 2025 r., jedynie umożliwia polecenie nauczycielowi w czasie, w którym miałby on realizować godziny ponadwymiarowe, innych zadań statutowych, przy czym wykonanie takich zadań nie jest warunkiem otrzymania wynagrodzenia za gotowość do wykonywania pracy w godzinach ponadwymiarowych. Zatem nauczyciel, który nie zrealizuje zaplanowanych godzin ponadwymiarowych z przyczyn jego niedotyczących, jeżeli był gotowy do realizacji tych zajęć, otrzyma wynagrodzenie za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe także wtedy, gdy dyrektor szkoły nie powierzył mu do realizacji w tym czasie innych zadań.
Czy nauczyciel, który nie zrealizuje zajęć rewalidacyjnych lub innych zajęć specjalistycznych, również zachowa prawo do wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe?
Zgodnie z przepisami Karty Nauczyciela przez godzinę ponadwymiarową rozumie się godzinę zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych, przydzieloną nauczycielowi powyżej tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych (zwanego potocznie „pensum dydaktycznym”), przewidzianego dla stanowiska, na którym nauczyciel jest zatrudniony.
W ramach pensum dydaktycznego nauczyciele realizują różnego rodzaju zajęcia, w tym zajęcia rewalidacyjne i specjalistyczne. Jeżeli zajęcia rewalidacyjne i specjalistyczne zostaną nauczycielowi przydzielone w wymiarze przekraczającym obowiązujące pensum dydaktyczne – stanowią one godziny ponadwymiarowe.
W przypadku niezrealizowania przydzielonych w ramach godzin ponadwymiarowych zajęć rewalidacyjnych lub specjalistycznych z przyczyn niedotyczących nauczyciela, nauczyciel zachowa prawo do wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe na podstawie art. 35e ust. 1 Karty Nauczyciela, jeżeli będzie pozostawał w tym czasie w gotowości do pracy.
Jak należy rozumieć gotowość do pracy, o której mowa w art. 35 ust. 3e Karty Nauczyciela, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 21 listopada 2025 r.?
Cechy istotne gotowości do wykonywania pracy zostały sprecyzowane w doktrynie i orzecznictwie. Do cech charakterystycznych gotowości pracownika do wykonywania pracy zalicza się:
- zamiar wykonywania pracy,
- faktyczną zdolność do świadczenia pracy,
- uzewnętrznienie gotowości do wykonywania pracy,
- pozostawanie w dyspozycji pracodawcy.
Przesłanki te muszą zostać spełnione łącznie.
Przez pozostawanie w dyspozycji pracodawcy należy rozumieć stan, w którym pracownik może niezwłocznie na wezwanie pracodawcy podjąć pracę. Pracownik pozostający w dyspozycji pracodawcy oczekuje na możliwość podjęcia pracy na terenie zakładu pracy lub w innym miejscu wskazanym przez pracodawcę (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 września 2004 r., I PK 541/03). Natomiast nie pozostaje w dyspozycji pracodawcy pracownik, który nie znajduje się w wyznaczonym przez pracodawcę miejscu do wykonywania pracy, oraz pracownik, który wprawdzie znajduje się w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, ale w stanie uniemożliwiającym wykonywanie pracy.
Czy nauczyciel, który dowiedział się np. tydzień wcześniej o tym, że zajęcia indywidualnego nauczania z uczniem nie odbędą się, może pozostawać w gotowości do pracy i zachować prawo do wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe, czy też przekazana odpowiednio wcześniej informacja pozbawia go prawa do tego wynagrodzenia?
Dyrektor szkoły (przedszkola) ma obowiązek zorganizowania zajęć indywidualnego obowiązkowego rocznego wychowania przedszkolnego lub indywidualnego nauczania na czas przewidziany w orzeczeniu poradni psychologiczno-pedagogicznej. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego dzieci i indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży (Dz. U. z 2023 r. poz. 2468, z późn. zm.) nie przewiduje możliwości odwołania takich zajęć. Rozporządzenie to przewiduje w § 11 zawieszenie organizacji indywidualnego przygotowania przedszkolnego lub indywidualnego nauczania w związku z czasową poprawą stanu zdrowia ucznia. Na wniosek rodziców dziecka lub ucznia albo pełnoletniego ucznia i na podstawie dołączonego do wniosku zaświadczenia lekarskiego, z którego wynika, że stan zdrowia dziecka lub ucznia uległ czasowej poprawie i umożliwia mu uczęszczanie do przedszkola, oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej, innej formy wychowania przedszkolnego lub szkoły, dyrektor zawiesza organizację odpowiednio indywidualnego przygotowania przedszkolnego lub indywidualnego nauczania na okres wskazany w zaświadczeniu lekarskim. Dyrektor szkoły nie może więc formalnie odwołać takich zajęć z wyjątkiem sytuacji określonych w § 11, kiedy nastąpiło zawieszenie organizacji tych zajęć.
Sytuacja, w której dyrektor szkoły informuje, że takie zajęcia się nie odbędą, gdyż np. dziecko jest chore, nie może więc być traktowana formalnie jako odwołanie zajęć, lecz wyłącznie jako informacja, że nauczyciel nie musi w określonym czasie realizować zajęć w tym miejscu, w którym normalnie powinny się one odbywać. Nauczyciel zachowa w tej sytuacji wynagrodzenie za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe na podstawie art. 35 ust. 3e Karty Nauczyciela, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 21 listopada 2025 r., jeżeli będzie gotowy do realizacji tych zajęć. Dla zachowania prawa do wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe nie ma znaczenia, kiedy nauczyciel został poinformowany o tym, że zajęcia te się nie odbędą.
Natomiast w przypadku, gdy organizacja zajęć została zawieszona na podstawie § 11 ww. rozporządzenia i nauczyciel został o tym poinformowany, nie zachowa on prawa do wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe.
Czy nauczyciel, który sprawuje opiekę nad uczniami na wycieczce szkolnej, pozostaje w gotowości do pracy i zachowuje prawo do wynagrodzenia za przydzielone, a niezrealizowane godziny ponadwymiarowe?
Nauczyciel, który sprawuje opiekę nad uczniami na wycieczce szkolnej, nie realizuje godzin ponadwymiarowych zaplanowanych do realizacji w tym czasie z przyczyn jego niedotyczących. Nauczyciel taki jest gotowy do realizacji tych zajęć, jednak realizuje w czasie zaplanowanych zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych inne zadanie statutowe przydzielone przez dyrektora szkoły, tj. sprawuje opiekę nad uczniami na wycieczce. Przepis art. 35 ust. 3e zdanie drugie Karty Nauczyciela, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 21 listopada 2025 r., przewiduje możliwość polecenia nauczycielowi w czasie, w którym miałby on realizować godziny ponadwymiarowe, innych zadań statutowych. Zadania te nauczyciel może realizować zarówno na terenie szkoły, jak i poza szkołą, np. sprawować opiekę nad uczniami na konkursie, zawodach sportowych, imprezie szkolnej, wycieczce itp. W każdym z tych przypadków nauczyciel zachowa prawo do wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe na podstawie art. 35 ust. 3e Karty Nauczyciela.
Czy nauczyciel, który nie zrealizował godzin ponadwymiarowych, gdyż oddział, z którym miał prowadzić zajęcia, wyjechał na wycieczkę, zachowuje prawo do wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe?
Nauczyciel, który nie zrealizuje przydzielonych mu godzin ponadwymiarowych z powodu wyjazdu uczniów na wycieczkę szkolną (lub inny wyjazd lub wyjście uczniów), zachowa prawo do wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe na podstawie regulacji przewidzianej w art. 35 ust. 3e Karty Nauczyciela, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 21 listopada 2025 r., jeżeli będzie pozostawał w tym czasie w gotowości do pracy. Dyrektor szkoły może powierzyć mu do realizacji w tym czasie inne zadania statutowe lub godziny doraźnych zastępstw, jednak w przypadku nieprzydzielenia takich zadań nauczyciel również zachowuje prawo do wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe.
Czy nauczyciel, który nie zrealizuje godzin ponadwymiarowych z powodu udziału w szkoleniu, szkoleniu branżowym lub innej formie doskonalenia zawodowego, zachowuje prawo do wynagrodzenia za te godziny?
Przepis art. 35 ust. 3e Karty Nauczyciela, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 21 listopada 2025 r., przewidujący zachowanie prawa do wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe w przypadku gotowości do pracy, nie ma zastosowania do ustalania wynagrodzenia za czas, w którym nauczyciel uczestniczył w doskonaleniu zawodowym. Wynagrodzenie za czas zwolnienia nauczyciela od pracy w celu wzięcia udziału w szkoleniach w ramach doskonalenia zawodowego jest ustalane na innych zasadach.
Problematyka doskonalenia zawodowego nauczyciela uregulowana jest w Karcie Nauczyciela w sposób niepełny. Karta Nauczyciela w art. 70c i 70d reguluje jedynie tzw. szkolenia branżowe, które zobowiązani są odbywać nauczyciele teoretycznych przedmiotów zawodowych i nauczyciele praktycznej nauki zawodu. W przypadku nauczycieli zatrudnionych na innych stanowiskach, odbywających w ramach doskonalenia zawodowego inne szkolenia niż szkolenia branżowe, na mocy odesłania przewidzianego w art. 91c ust. 1 Karty Nauczyciela mają zastosowanie przepisy Kodeksu pracy.
Zgodnie z art. 70c ust. 7 Karty Nauczyciela za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy udzielonego w celu odbycia szkolenia branżowego nauczyciel zachowuje prawo do wynagrodzenia. Karta Nauczyciela nie reguluje zasad ustalania tego wynagrodzenia. W przypadku innych szkoleń niż branżowe, na które nauczyciel został skierowany przez dyrektora szkoły lub które odbywa za jego zgodą, w myśl art. 103¹ § 2 pkt 2 Kodeksu pracy nauczycielowi przysługuje zwolnienie z całości lub części dnia pracy na czas niezbędny, by punktualnie przybyć na obowiązkowe zajęcia oraz na czas ich trwania. Za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy nauczyciel zachowuje prawo do wynagrodzenia.
Przepisy Karty Nauczyciela nie określają zasad ustalania wynagrodzenia za czas zwolnienia nauczyciela od pracy w celu wzięcia udziału w szkoleniach branżowych i innych formach doskonalenia zawodowego. Dlatego też na podstawie odesłania zawartego w art. 91c ust. 1 Karty Nauczyciela w tym zakresie mają zastosowanie przepisy Kodeksu pracy i aktów wykonawczych wydanych na jego podstawie.
Zasady ustalania wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy zostały uregulowane w rozporządzeniu wydanym na podstawie upoważnienia zawartego w art. 297 Kodeksu pracy. Zgodnie z § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 2017 r. poz. 927) przy ustalaniu wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy oraz za czas niewykonywania pracy, gdy przepisy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia, stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop, z tym że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy lub okres niewykonywania pracy. W przypadku nauczycieli, zgodnie z regulacją przewidzianą w art. 67 ust. 1 zdanie drugie Karty Nauczyciela, w wynagrodzeniu za urlop wypoczynkowy uwzględnia się także wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe.
Tak więc za czas zwolnienia od pracy, w którym nauczyciel uczestniczył w doskonaleniu zawodowym, przysługuje mu wynagrodzenie ustalone jak za urlop wypoczynkowy, w którym uwzględnia się także wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe.
Czy nauczyciel, który nie zrealizował godzin ponadwymiarowych z powodu zwolnienia od pracy w celu oddania krwi, zachowuje prawo do wynagrodzenia za te godziny?
W tym przypadku przepis art. 35 ust. 3e Karty Nauczyciela nie ma zastosowania do ustalania wynagrodzenia. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1632) pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika będącego krwiodawcą na czas oznaczony przez stację krwiodawstwa w celu oddania krwi, a także na czas niezbędny do przeprowadzenia zaleconych przez stację krwiodawstwa okresowych badań lekarskich, jeżeli nie mogą one być wykonane w czasie wolnym od pracy. Za czas tego zwolnienia od pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, do którego stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop, z tym że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy lub okres niewykonywania pracy. W przypadku nauczycieli w wynagrodzeniu za urlop uwzględnia się wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe. Tak więc za okres zwolnienia od pracy udzielonego w celu oddania krwi nauczyciel otrzymuje wynagrodzenie ustalone jak za urlop, w którym uwzględnia się wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe.
Czy wynagrodzenie za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe otrzyma nauczyciel, który w czasie zaplanowanych zajęć wykonywał doraźne czynności wynikające z jego funkcji związkowej?
W tym przypadku do ustalenia wynagrodzenia tego nauczyciela nie stosuje się art. 35 ust. 3e Karty Nauczyciela, tylko art. 25 ust. 5 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2025 r. poz. 440), zgodnie z którym pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy zawodowej na czas niezbędny do wykonania doraźnej czynności wynikającej z jego funkcji związkowej poza zakładem pracy, jeżeli czynność ta nie może być wykonana w czasie wolnym od pracy. Wynagrodzenie to jest ustalane jak za urlop, a więc z uwzględnieniem wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe.
Czy wynagrodzenie za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe otrzyma nauczyciel będący członkiem komisji dyscyplinarnej, który w czasie zaplanowanych zajęć wykonywał zadania w tej komisji?
Również w tym przypadku przepis art. 35 ust. 3e Karty Nauczyciela nie ma zastosowania do ustalenia wynagrodzenia tego nauczyciela. Zgodnie z art. 79 ust. 5 i 6 Karty Nauczyciela wykonywanie zadań w komisji dyscyplinarnej przez jej członków jest traktowane na równi z wykonywaniem obowiązków pracowniczych. Za taki dzień nauczyciel zachowuje zatem prawo do wynagrodzenia, które by otrzymał, wykonując swoją pracę u pracodawcy, w tym za godziny ponadwymiarowe.
Czy nauczyciel zachowuje prawo do wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe za dni wolne od pracy, dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych oraz dni rozpoczęcia i zakończenia roku szkolnego?
Nauczycielom co do zasady nie przydziela się godzin ponadwymiarowych w dni wolne od pracy i w dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych. Praca w godzinach ponadwymiarowych polega bowiem na realizacji zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, a w dni wolne od pracy i dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych takie zajęcia nie są prowadzone. Wyjątkiem są stanowiska pracy, na których zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 1 ustawy – Karta Nauczyciela, są realizowane również w dni wolne od pracy lub dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych (np. wychowawca w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym lub młodzieżowym ośrodku wychowawczym, wychowawca internatu funkcjonującego w takich dniach itp.).
Dniami wolnymi od pracy są dni, o których mowa w ustawie z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (Dz. U. z 2025 r. poz. 296). Dniem wolnym od zajęć lekcyjnych, zgodnie z art. 74 Karty Nauczyciela, jest Dzień Edukacji Narodowej. Dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych określa rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 1211) i są to:
- zimowa przerwa świąteczna,
- wiosenna przerwa świąteczna,
- dodatkowe dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych ustalone przez dyrektora szkoły na podstawie § 5 ww. rozporządzenia (od 4 do 10 dni, w zależności od typu szkoły).
Obowiązujące przepisy nie ustanawiają wprost dni rozpoczęcia i zakończenia roku szkolnego dniami wolnymi od zajęć dydaktyczno-wychowawczych. Dyrektor szkoły może więc w takie dni zorganizować zajęcia i przydzielić nauczycielowi godziny ponadwymiarowe w celu realizacji tych zajęć albo ustalić na podstawie § 5 ww. rozporządzenia, że dni rozpoczęcia i zakończenia roku szkolnego są dodatkowymi dniami wolnymi od zajęć dydaktycznych.
Nauczycielom, którzy nie realizują zajęć, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 1 ustawy – Karta Nauczyciela, w dniach:
- wolnych od pracy,
- wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych,
- rozpoczęcia i zakończenia roku szkolnego, jeżeli nie zorganizowano w tych dniach zajęć,
nie przydziela się godzin ponadwymiarowych w tych dniach. Nie mogą oni zatem otrzymać za te dni wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe, skoro nie zostały one im przydzielone.
Powyższe potwierdza uchwała Sądu Najwyższego z dnia 29 marca 1989 r., sygn. akt III PZP 53/88, w której sąd stwierdził, że „zamieszczenie w planie organizacyjnym szkoły godzin ponadwymiarowych przypadających w dniach ustawowo wolnych od pracy oraz w dniach wolnych od pracy i w okresach przerw w pracy szkoły ustalonych w przepisach o organizacji roku szkolnego, w których nie odbywają się zajęcia dydaktyczne lub wychowawcze, nie uprawnia do wynagrodzenia przewidzianego (…) za nieodbyte godziny ponadwymiarowe”. W uzasadnieniu do uchwały sąd zaznaczył, że powyższa zasada nie dotyczy „przydzielonych nauczycielowi prawidłowo zajęć w godzinach ponadwymiarowych, także w wymienionych dniach wolnych od pracy lub w okresach przerw w pracy, jeżeli szkoła prowadzi wówczas określoną działalność dydaktyczną lub wychowawczą. Odnosi się to także do placówek oświatowo-wychowawczych o ruchu ciągłym (np. domy dziecka, internaty, ośrodki szkoleniowe, zakłady wychowawcze oraz szkoły zaoczne), w których zajęcia prowadzone są również w niedziele czy święta)”.
W tygodniach, w których przypadają dni wolne od pracy lub dni wolne od zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, a w inne dni są prowadzone zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, będzie miał zastosowanie art. 35 ust. 3f Karty Nauczyciela przewidujący pomniejszanie liczby godzin pensum nauczyciela w celu ustalenia liczby godzin ponadwymiarowych. Ustalając liczbę godzin ponadwymiarowych zrealizowanych przez nauczyciela w tygodniu, w którym przypadały dni wolne, należy pomniejszyć tzw. pensum nauczyciela o 1/5 (lub 1/4, gdy dla nauczyciela zaplanowano czterodniowy tydzień pracy) za każdy dzień, w którym dla nauczyciela nie zaplanowano zajęć. Godziny ponadwymiarowe w takim tygodniu to godziny zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych powyżej odpowiednio pomniejszonego pensum.
Skąd wiadomo, które z przydzielonych nauczycielowi godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych to godziny ponadwymiarowe, a które to godziny w ramach pensum?
Zgodnie z art. 35 ust. 2 Karty Nauczyciela przez godzinę ponadwymiarową rozumie się przydzieloną nauczycielowi godzinę zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych powyżej tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych.
Godziny ponadwymiarowe są to więc godziny przydzielone ponad obowiązujące nauczyciela tzw. pensum. Godziny ponadwymiarowe nie są znaczone, tzn. nie przydziela się ich w ten sposób, że nauczyciel realizuje godziny ponadwymiarowe w określone dni tygodnia na określonych godzinach lekcyjnych. Nauczyciel realizujący 18-godzinne pensum, który ma przydzielone do realizacji tygodniowo np. 23 godziny zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych, ma 5 godzin ponadwymiarowych, przy czym nie oznacza się, które z zajęć są prowadzone przez nauczyciela w ramach pensum, a które w ramach godzin ponadwymiarowych. Jeżeli nauczyciel ten w danym tygodniu nie zrealizuje np. 2 godzin z przydzielonych zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych, to te 2 godziny zajęć należy traktować jak niezrealizowane godziny ponadwymiarowe. W stosunku do niezrealizowanych przez nauczyciela zajęć należy ustalić, czy ich niezrealizowanie, zgodnie z przepisami art. 35 ust. 3e Karty Nauczyciela, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 21 listopada 2025 r., uprawnia do wypłaty wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe, tj. czy nie zostały zrealizowane z przyczyn niedotyczących nauczyciela, a nauczyciel był gotowy do realizacji tych zajęć, ewentualnie, czy przy ustalaniu wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe w danym tygodniu należy pomniejszyć pensum na podstawie art. 35 ust. 3f Karty Nauczyciela, jeżeli w danym dniu dla nauczyciela nie zaplanowano zajęć, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 1 Karty Nauczyciela.
Do kiedy należy wypłacić nauczycielom wynagrodzenie za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe w okresie od 1 września 2025 r. do 31 grudnia 2025 r., do którego dotychczas nauczyciele nie byli uprawnieni?
Ustawa z dnia 21 listopada 2025 r. nowelizująca Kartę Nauczyciela zawiera również przepisy nakazujące stosowanie nowych zasad wypłacania wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe z mocą wsteczną od 1 września 2025 r. Zgodnie z tymi przepisami wynagrodzenie za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe w okresie od 1 września 2025 r. do 31 grudnia 2025 r., za które nauczyciele nie otrzymali wynagrodzenia, gdyż nie przysługiwało im ono na podstawie art. 35 ust. 3e Karty Nauczyciela, w dotychczasowym brzmieniu, należy wypłacić do dnia 6 lutego 2026 r. Wynagrodzenie to może być zatem wypłacone w okresie od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 21 listopada 2025 r., tj. od 1 stycznia 2026 r., do 6 lutego 2026 r. Powyższy termin wypłaty dotyczy przypadków, gdy na gruncie obowiązujących przepisów nauczyciel nie był uprawniony do wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe. Natomiast jeżeli nauczycielowi już na gruncie dotychczasowych przepisów przysługiwało wynagrodzenie za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe, ale wskutek błędnej interpretacji przepisów dokonanej przez pracodawcę nauczyciel tego wynagrodzenia nie otrzymał lub też pracodawca wyliczył nauczycielowi wynagrodzenie za czas nierealizowania tych godzin według niewłaściwych przepisów, wynagrodzenie nauczyciela powinno zostać niezwłocznie wyrównane odpowiednio do obowiązujących obecnie przepisów.
Jeśli w regulaminie wynagradzania określonym przez organ prowadzący szkołę zasady obliczania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe zostały określone inaczej niż w Karcie Nauczyciela, to czy należy stosować rozwiązania zawarte w regulaminie wynagradzania, czy w Karcie Nauczyciela, skoro regulaminy te zostały czasowo zachowane w mocy?
Na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2025 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1160) dotychczasowe regulaminy określone na podstawie art. 30 ust. 6 Karty Nauczyciela, w brzmieniu dotychczasowym, przez organy prowadzące szkoły, będące jednostkami samorządu terytorialnego, zachowują moc do dnia wejścia w życie nowych regulaminów, nie dłużej jednak niż przez 18 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, i mogą być zmieniane na podstawie tych przepisów.
Zmiana art. 30 ust. 6 Karty Nauczyciela polegająca na zmianie zakresu spraw przekazanych do uregulowania przez jednostki samorządu terytorialnego, w drodze regulaminu, wiązałaby się z utratą mocy obowiązującej z dniem 1 września 2025 r. dotychczasowych regulaminów oraz koniecznością wydania nowych regulaminów wynagradzania, co byłoby trudne do zrealizowania w tym terminie. Dlatego też zostały czasowo zachowane w mocy dotychczasowe regulaminy wynagradzania, które regulują o wiele szerszy zakres spraw niż tylko szczegółowe warunki obliczania i wypłacania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw.
Od 1 września 2025 r. szczegółowe warunki obliczania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw określają przepisy Karty Nauczyciela. Zgodnie z regułą kolizyjną lex superior derogat legi inferiori uregulowania w zakresie godzin ponadwymiarowych zawarte w regulaminach wynagradzania wydanych na podstawie art. 30 ust. 6 Karty Nauczyciela jako sprzeczne z normami wyższego rzędu zawartymi w Karcie Nauczyciela, nie mają mocy obowiązującej. Tak więc od 1 września 2025 r. nie należy stosować przepisów regulaminów wynagradzania w zakresie godzin ponadwymiarowych, które są sprzeczne z przepisami Karty Nauczyciela.
Mon, 29 Dec 2025 00:00:00 +0000
Wzór formularza sprawozdania z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli w szkołach prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego za 2025 r.
29.12.2025
Zgodnie z treścią uzasadnienia do rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 15 grudnia 2022 r. w sprawie sposobu opracowywania sprawozdania z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli (Dz.U. poz. 2767), Ministerstwo Edukacji Narodowej udostępnia formę elektroniczną sprawozdania za 2025 r.
Nowy wzór sprawozdania stanowi załącznik nr 6 do rozporządzenia Ministra Edukacji zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu opracowywania sprawozdania z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli, które wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2026 r.
Instrukcja formularza
Należy uzupełnić tylko pola wypełnione kolorem niebieskim, pozostałe informacje zostaną wygenerowane automatycznie.
Zastosowano mechanizmy weryfikujące i ułatwiające wypełnianie formularza.
Podczas wpisywania danych będą się wyświetlać komunikaty pomocnicze oraz mogą się pojawiać komunikaty o błędach, np. w przypadku wpisania:
- nieprawidłowego kodu TERYT,
- liczby z więcej niż dwiema cyframi po przecinku,
- liczby ujemnej.
Materiały
Wzór formularza sprawozdania z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli w szkołach prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego20251222_Wzór_formularza_z_wysokości_średnich_wynagrodzeń_nauczycieli_w_szkołach_js.xls 0.81MB
Tue, 23 Dec 2025 00:00:00 +0000
Życzenia kierownictwa MEN z okazji Świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku
23.12.2025
Z okazji zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia oraz Nowego Roku kierownictwo Ministerstwa Edukacji Narodowej przekazało całej społeczności szkolnej życzenia świąteczne.
Z okazji nadchodzących Świąt Bożego Narodzenia chcemy złożyć najserdeczniejsze życzenia całej społeczności szkolnej
– życzyła minister Barbara Nowacka.
Zatrzymajmy się na chwilę i doceńmy to co jest naprawdę ważne: relacje, rozmowy, wspólny czas. Doceńmy to co jest najważniejsze w święta - rodzinę
– podkreśliła wiceminister Katarzyna Lubnauer.
W tym wyjątkowym czasie dyrektorom, dyrektorkom, nauczycielom, nauczycielkom pracowniczkom i pracownikom oświaty dziękujemy za wasze zaangażowanie i troskę o młode pokolenie
– życzyła wiceminister Paulina Piechna-Więckiewicz.
Natomiast wiceminister Izabela Ziętka swoje życzenia skierowała do uczniów i rodziców.
Uczniom i rodzicom życzymy dużo spokoju, wytchnienia i ciepłej atmosfery, aby ten świąteczny czas był dla nich okazją do spotkań rozmów i spędzania wspólnego czasu.
Niech Nowy Rok przyniesie zdrowie stabilność i poczucie sensu w tym co robimy
– dodał wiceminister Henryk Kiepura.
W imieniu Ministerstwa życzymy Państwu spokojnych, radosnych Świąt Bożego Narodzenia oraz wszelkiej pomyślności w Nowym Roku. Wesołych Świąt!
Wideo
Tue, 23 Dec 2025 00:00:00 +0000
Znamy finalistów II edycji konkursu Obiektyw Obywatelski
23.12.2025
Zakończyliśmy ostatni etap II edycji konkursu Obiektyw Obywatelski, którego celem było m.in. zachęcanie młodzieży do refleksji nad wartościami zawartymi w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, rozwój umiejętności współpracy oraz kompetencji medialnych.
W ogólnodostępnym głosowaniu oddano prawie 30 tys. głosów. W obecnej edycji oprócz nagród głównych dla trzech zwycięskich drużyn, wybranych w głosowaniu na platformie YouTube, nagrody otrzymają również trzy zespoły wybrane przez komisję konkursową spośród wszystkich biorących udział w II etapie konkursu.
Autorzy i autorki 25 prac o największej liczbie uzyskanych głosów oraz laureaci wybrani przez komisję konkursową, wezmą udział w uroczystej gali finałowej, podczas której poznamy sześć zwycięskich zespołów.
Lista prac finałowych o największej liczbie głosów oraz drużyn, którym przyznano nagrodę komisji konkursowej (kolejność alfabetyczna według tytułu pracy)
- „1, 2, 3 ... Polska! Akcja!”, Technikum nr 3 w Słupsku.
- „Artykuł 1: Polska to my.”, I Liceum Ogólnokształcące im. Juliusza Słowackiego w Oleśnicy.
- „Ciocia z Ameryki uczy się o polskiej wspólnocie", Technikum w Zespole Szkół Ekonomicznych w Radomsku.
- „DOBRO WSPÓLNE W NASZYCH RĘKACH.”, Technikum nr 2 w Ostródzie.
- „Dobro wspólne zaczyna się w nas”, I Liceum Ogólnokształcące im. Jarosława Dąbrowskiego w Tomaszowie Mazowieckim.
- „Dobro wspólne: Próba generalna”, Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące Specjalne (Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii nr 1 w Łomiankach).
- „Gdy łączą się ludzie, budzi się Polska.”, Technikum nr 1 w Nysie.
- „Inny”, Zespół Szkół Zawodowych nr 2 w Skierniewicach.
- „Jeden kraj, wielu ludzi”, Technikum w Zespole Szkół Ekonomiczno-turystycznych im. Unii Europejskiej w Jeleniej Górze.
- „Konstytucja to wspólne dobro”, Technikum nr 1 w Zespole Szkół Technicznych im. Eugeniusza Kwiatkowskiego w Grodzisku Wielkopolskim.
- „Konstytucja w Obiektywie: Artykuł 1”, Technikum im. Zesłańców Sybiru w Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Brodnicy.
- „My już wiemy!”, Technikum nr 8 im. Tadeusza Tańskiego w Nowym Sączu.
- „Na prawo i lewo”, Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Czarnieckiego w Nisku.
- „Nie dla wykluczenia!”, I Liceum Ogólnokształcące im. Jarosława Dąbrowskiego w Tomaszowie Mazowieckim.
- „Polska - Nasz Wspólny Dom”, II Liceum Ogólnokształcące im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego we Włodawie.
- „POLSKA - NASZE WSPOLNE DOBRO!”, Technikum nr 4 w Bolesławcu.
- „Polska jest naszym wspólnym dobrem”, Akademickie Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Króla Bolesława Chrobrego w Nowym Sączu.
- „Polska solidarność zaczyna się od Ciebie!”, Technikum im. Zesłańców Sybiru w Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Brodnicy.
- „Polska to Nasz wspólny dom!”, Zespół Szkół Technicznych im. Eugeniusza Kwiatkowskiego w Grodzisku Wielkopolskim.
- „Polska. Dobro Wspólne Wszystkich Obywateli.”, Technikum nr 1 w Grodzisku Wielkopolskim.
- „Polska: sklejona dobrem”, XVII Liceum Ogólnokształcące Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 4 w Poznaniu.
- „Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli”, Technikum nr 3 w Legnicy.
- „Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli”, I Liceum Ogólnokształcące im. Króla Kazimierza Wielkiego w Brzozowie.
- „Ślad, który zostawimy'', Liceum Ogólnokształcące im. Władysława Jagiełły w Ząbkowicach Śląskich.
- „Troska o dobro wspólne zaczyna się TU i TERAZ!”, Technikum im. Zesłańców Sybiru w Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Brodnicy.
- „WIĘCEJ NIŻ MIEJSCE”, Technikum Komunikacji w Zespole Szkół Komunikacji im. Hipolita Cegielskiego w Poznaniu.
- „Wspólne barwy - wspólne działania”, Technikum nr 5 w Jarosławiu.
Gala finałowa odbędzie się w marcu 2026 roku w Warszawie. Zwycięzcy otrzymają nagrody rzeczowe. Nagrodzone zostaną również dwie szkoły, w których uczniowie oddali najwięcej głosów w I etapie konkursu na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej.
Zaproszenie i szczegółowe informacje na temat gali finałowej prześlemy finalistom e-mailowo na początku 2026 roku.
Fri, 19 Dec 2025 00:00:00 +0000
Reforma nie czeka - szkoła potrzebuje zmian
19.12.2025
Reforma26. Kompas Jutra jest jednym z priorytetów Rządu i będzie kontynuowana zgodnie z przyjętym planem i przepisami prawa.
Weto Prezydenta RP nie zatrzymuje Reforma26.Kompas Jutra i nie zablokuje działań Ministerstwa Edukacji Narodowej. Kluczowe elementy reformy będą kontynuowane zgodnie z przyjętym planem i przepisami prawa.
Weto Prezydenta RP jest nieudolną próbą spowolnienia zmian, które uczynią polską szkołę nowoczesną, praktyczną i bliższą uczniowi. Prezydent próbuje odebrać dzieciom szansę. Reforma26. Kompas Jutra to: tydzień projektowy, rozwój kompetencji, nauka przez doświadczenie i współpracę.
Minister Edukacji Barbara Nowacka podczas konferencji prasowej odniosła się do argumentacji prezydenta wetującego, podkreślając:
Argumentacja prezydenta wetującego Reforma26. Kompas Jutra jest szokująca. To nie są kwestie programowe. To weto oznacza mniejsze dotacje na podręczniki, ograniczenie autonomii nauczycieli i więcej biurokracji. Prezydent swoim wetem odbiera uczniom szansę na tydzień projektowy, doświadczenia edukacyjne i praktyczną naukę. W ustawie proponowaliśmy równe szanse dla każdego dziecka – niezależnie od tego czy uczy się w szkole publicznej czy niepublicznej. Prezydent wybrał elitaryzację oświaty
– stwierdziła.
Minister dodała, że od stycznia ruszają spotkania w województwach z nauczycielami, podczas których pokaże, jak można realizować reformę na zasadzie dobrych praktyk.
Reforma to dobrze przemyślany projekt, przygotowany przez nauczycieli praktyków. To rozwiązania, które się sprawdzają i realnie zmieniają szkołę. To polska szkoła na miarę XXI wieku. Weto spowoduje pewne trudności legislacyjne, ale nie zatrzyma reformy
– podkreśliła Barbara Nowacka.
Sekretarz stanu Katarzyna Lubnauer odniosła się do przepisów w zawetowanej, mówiąc:
W ustawie są przepisy dotyczące zwiększenia dotacji podręcznikowej, dzięki czemu każda szkoła podstawowa realizująca program darmowych podręczników mogła kupować lepsze materiały dla uczniów.
Wiceminister Katarzyna Lubnauer podkreśliła również, że:
Przepisy umożliwiały, by uczniowie klas mundurowych i wojskowych mieli na świadectwie oceny z przedmiotów realizowanych w ramach kształcenia wojskowego, co mogłoby być później uwzględnione w ich karierze i awansach. Prezydent się temu sprzeciwił.
Katarzyna Lubnauer podkreśliła:
Reformę będziemy wdrażać rozporządzeniami. Polska szkoła musi być bardziej praktyczna i sprawcza obok wiedzy ma dawać realne umiejętności i kompetencje społeczne potrzebne w współczesnym świecie. Zmieniamy polską szkołę tak, by każda szkoła dawała szanse i uczyła przez doświadczenie – jak w praktyce wykorzystywać wiedzę zdobytą na lekcjach
– powiedziała.
Weto również zatrzymuje uporządkowanie podstaw programowych i spójny system, który połączy wiedzę, umiejętności i wartości. Weto to decyzja przeciwko szkole, która miała dawać młodym ludziom sprawczość, krytyczne myślenie i przygotowanie do życia a nie tylko do testów. Swoim wetem Prezydent RP spowalnia reformę, w tym np. zmiany w dotacjach podręcznikowych - co utrudni szybkie i elastyczne wykorzystanie środków na podręczniki. Weto uniemożliwia nowoczesne regulacje dla MOW-ów. Młodzieżowe Ośrodki Wychowawcze będą działać według starych, mniej efektywnych zasad.
Słowa Prezydenta RP o „chaosie” i „eksperymencie na rocznikach dzieci” są nieprawdziwe i świadczą o braku zrozumienia istoty reformy. Reforma26. Kompas Jutra to nie improwizacja, lecz planowany, przemyślany i rozłożony na lata proces modernizacji polskiej szkoły. Każdy etap reformy został poprzedzony badaniami, konsultacjami z nauczycielami oraz opinią ekspertów z różnych środowisk. To nie chaos, lecz porządek i przewidywalność. To nie eksperyment, lecz konieczna zmiana oparta na wiedzy i doświadczeniu. Sugestie o braku przygotowania mijają się z prawdą – zaplanowane działania mają jasno określony harmonogram wdrażania, finansowanie i podstawy prawne.
Prezydenckie weto to decyzja polityczna, a nie merytoryczna. Polska szkoła nie może czekać na przyszłość – musi ją budować już dziś.
Reforma26. Kompas Jutra oparta jest na badaniach, wiedzy i głosie tysięcy nauczycieli. Przez decyzję Prezydenta RP stracą uczniowie, którzy nadal będą uczyć się w systemie zaprojektowanym dla przeszłości, nie dla przyszłości.
Zawetowana ustawa nie rozstrzyga o podstawach programowych ani o ramowych planach nauczania – te kwestie regulowane są wyłącznie rozporządzeniami i pozostają niezależne od decyzji Prezydenta RP. Dlatego Minister Edukacji ponownie skieruje do konsultacji publicznych rozporządzenia dotyczące podstawy programowej oraz ramowych planów nauczania. Oznacza to zmiany legislacyjno-prawne, przy czym treść rozporządzeń będzie w części uwzględniała uwagi zgłoszone już w trakcie konsultacji publicznych prowadzonych w listopadzie i grudniu.
Reforma26. Kompas Jutra została przygotowana z myślą o uczniach i opiera się na badaniach, analizach i doświadczeniach szkół, a nie na polityce czy ideologii. Każda szkoła w Polsce zasługuje na to, by uczyć skutecznie, rozwijać wiedzę, umiejętności i myślenie. Dobre praktyki liderów edukacyjnych, które dotychczas były dostępne tylko dla wybranych, teraz stają się standardem dla wszystkich – niezależnie od tego, czy są wprowadzane w szkole publicznej, czy niepublicznej. To jest szansa na sprawiedliwą i nowoczesną edukację dla każdego dziecka. Weto to działanie przeciwko szkole publicznej.
Reforma26. Kompas Jutra będzie kontynuowana, ponieważ polska szkoła potrzebuje przyszłości już dziś. Przyjęte rozwiązania są zgodne z Konstytucją, oparte na wiedzy ekspertów i służą poprawie jakości nauczania. Reforma odpowiada na współczesne potrzeby uczniów, rodziców i nauczycieli, pozostając spójna z celami państwowej polityki edukacyjnej.
Zdjęcia (3)
Thu, 18 Dec 2025 00:00:00 +0000
Spotkanie branżowe poświęcone sektorom hodowli koni i jeździectwa oraz pszczelarstwa
18.12.2025
W ramach projektu „Porozumienie branżowe na rzecz kształcenia i szkolenia zawodowego. Zwiększanie udziału przedstawicieli i przedstawicielek branż w rozwoju kształcenia zawodowego i uczenia się w miejscu pracy”, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, Ministerstwo Edukacji Narodowej zorganizowało spotkanie branżowe poświęcone sektorom hodowli koni i jeździectwa oraz pszczelarstwa. W wydarzeniu uczestniczyli przedstawiciele organizacji branżowych, stadnin koni, torów wyścigowych, ośrodków jeździeckich oraz pasiek pszczelarskich.
Hodowla koni i jeździectwo w Polsce
Polska posiada bogate tradycje w hodowli koni, w szczególności ras arabskich, pełnej krwi angielskiej oraz koni sportowych. Dynamicznie rozwijają się dyscypliny jeździeckie, takie jak skoki przez przeszkody, ujeżdżanie czy Wszechstronnym Konkursie Konia Wierzchowego, a także turystyka konna, zwłaszcza w regionach Bieszczad, Mazur i Sudetów. Mimo wyzwań związanych m.in. z finansowaniem i dostępem do gruntów, rosnące zainteresowanie jeździectwem oraz rozwój ośrodków szkoleniowych sprzyjają dalszemu rozwojowi branży.
Pszczelarstwo w Polsce
Pszczelarstwo to jeden z ważniejszych sektorów rolnictwa w Polsce. Kraj należy do czołowych producentów miodu w Europie – działa tu blisko 100 tys. pszczelarzy, a liczba rodzin pszczelich sięga 2,5 mln. Polski miód trafia na rynki Unii Europejskiej oraz poza nią, m.in. do Niemiec, Włoch i Stanów Zjednoczonych. Branża pełni kluczową rolę nie tylko gospodarczą, ale także ekologiczną.
Wspólne wyzwania kadrowe
Oba sektory mierzą się z podobnymi problemami kadrowymi: niedoborem wykwalifikowanych pracowników, trudnościami w przekazywaniu wiedzy, wysokimi wymaganiami fizycznymi i emocjonalnymi pracy, rotacją kadr oraz brakiem sukcesji. Rozwój branż zależy w dużej mierze od inwestycji w edukację i przyciągania młodych osób do zawodów specjalistycznych.
Edukacja i nowe zawody
W branży hodowli koni największe zapotrzebowanie dotyczy jeźdźców oraz pracowników zajmujących się codzienną opieką nad końmi. Eksperci zaproponowali utworzenie nowego zawodu technik jeździectwa, łączącego kompetencje z zakresu hodowli, treningu, opieki nad końmi oraz zarządzania ośrodkiem jeździeckim. Zgłoszono również potrzebę wprowadzenia zawodu asystent stajenny, adresowanego m.in. do osób z niepełnosprawnościami.
W pszczelarstwie większą rolę niż kształcenie młodzieży odgrywa edukacja dorosłych, realizowana poprzez kwalifikacyjne kursy zawodowe. Przedstawiciele branży wskazali na znaczenie pasiek szkoleniowych oraz działalność Branżowego Centrum Umiejętności w Pszczelej Woli, które łączy nowoczesną edukację teoretyczną z praktyką i odpowiada na aktualne potrzeby rynku.
Dalsze działania
Uczestnicy spotkania zadeklarowali gotowość do dalszej współpracy na rzecz przeglądu istniejących zawodów szkolnictwa branżowego oraz tworzenia nowych kwalifikacji, odpowiadających na realne potrzeby sektora hodowli koni, jeździectwa i pszczelarstwa.
Wideo
Tue, 16 Dec 2025 00:00:00 +0000
Barbara Nowacka: „Cyfrowa rewolucja w polskich szkołach już się dzieje”
16.12.2025
Minister edukacji Barbara Nowacka oraz wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski wzięli udział w konferencji prasowej w VI Liceum Ogólnokształcącym im. T. Reytana w Warszawie. Szefowie MEN i MC podkreślili, że cyfrowa transformacja polskiej szkoły staje się faktem - do szkół w całym kraju trafiają setki tysięcy nowoczesnych urządzeń, które pomogą uczniom rozwijać kompetencje przyszłości.
Rząd wspiera proces cyfrowej transformacji edukacji. 16,5 tys. szkół w całej Polsce otrzyma laptopy, tablety oraz laptopy przeglądarkowe dla uczniów dzięki inwestycji z Krajowego Planu Odbudowy (KPO), którą realizują wspólnie Ministerstwo Edukacji Narodowej i Ministerstwo Cyfryzacji. Sprzęt będzie używany podczas zajęć szkolnych, aby wspierać u dzieci i młodzieży rozwój kompetencji cyfrowych i wiedzy o nowych technologiach. Trwa proces dostaw urządzeń do szkół.
Minister edukacji Barbara Nowacka podczas konferencji prasowej przypomniała, że rządowe wsparcie dla szkół jest efektem odblokowania środków z Krajowego Planu Odbudowy.
Na początku naszej współpracy zapowiedzieliśmy, że dzięki odblokowanym środkom z KPO dostarczymy sprzęt do szkół. Dziś te zapowiedzi realizujemy
– podkreśliła.
Internet i nowe technologie są dla młodych ludzi ich naturalnym środowiskiem, zarówno w kontaktach społecznych, jak i coraz częściej w nauce. Chcemy, aby szkoła dotrzymywała kroku tym zmianom. Nowy sprzęt komputerowy będzie wspierał uczniów w rozwijaniu kompetencji cyfrowych – dziś tak samo niezbędnych jak umiejętność czytania i pisania, zarówno w codziennym życiu, jak i na rynku pracy
– podkreślił wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski.
Sprzęt dla uczniów – realne wsparcie dla nauczycieli
Nowy sprzęt komputerowy, który trafia do szkół, jest przeznaczony wyłącznie dla uczniów podczas zajęć szkolnych. Jednocześnie inwestycja stanowi realne wsparcie dla nauczycieli.
Nie zapominamy o nauczycielach. 88 tys. osób zostanie przeszkolonych we wdrażaniu nowego sprzętu. Przygotowujemy polską szkołę na zmiany technologiczne
– powiedziała minister Barbara Nowacka.
Jak podkreślił wicepremier, minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski, tylko szkoła wyposażona w odpowiednie narzędzia może skutecznie odpowiadać na potrzeby młodzieży i prowadzić zajęcia w sposób dostosowany do współczesnych realiów.
Sprzęt spełnia standardy określone przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, a jego parametry techniczne zostały dostosowane do potrzeb szkół oraz realizacji nowej podstawy programowej. Obecnie trwa proces dostaw urządzeń do szkół.
Ze środków KPO zakupiono 735 tys. sztuk sprzętu komputerowego, w tym:
- ponad 404 tys. laptopów;
- 220,5 tys. tabletów;
- ponad 110 tys. laptopów przeglądarkowych.
Łączna wartość inwestycji wynosi niemal 1,7 mld zł, z czego przeznaczono:
- prawie 1,16 mld zł – na laptopy;
- ponad 322 mln zł – na tablety,
- prawie 180 mln zł – na laptopy przeglądarkowe.
Sprzęt trafi do 16,5 tys. szkół w całej Polsce.
„Cyfrowy Uczeń” i „Reforma26. Kompas Jutra” to dwa priorytetowe przedsięwzięcia Ministra Edukacji
Jeżeli chcemy, by polska szkoła była najnowocześniejsza, musimy na wszystkich przedmiotach korzystać z narzędzi cyfrowych, materiałów cyfrowych
– powiedziała obecna na konferencji prasowej Katarzyna Lubnauer.
Wiceminister Katarzyna Lubnauer opowiedziała o działaniach związanych z procesem cyfrowej transformacji edukacji. Najważniejsze działania w ramach przyjętej przez Radę Ministrów we wrześniu 2024 r. Polityki Cyfrowej Transformacji Edukacji to m.in.:
1. Wyznaczenie minimalnych standardów wyposażenia szkół w nowoczesne technologie.
2. Zmiany w podstawach programowych kształcenia ogólnego – wpisanie umiejętności cyfrowych jako fundamentalnych dla skutecznego rozwoju uczniów, rozwijanych na wszystkich zajęciach.
3. Modernizacja infrastruktury sieciowej w 30 tys. sal lekcyjnych w szkołach.
4. Wsparcie sprzętowe dla szkół obejmujące:
- bony na zakup sprzętu dla nauczycieli;
- co najmniej 735 000 szt. przenośnego sprzętu komputerowego dla szkół do dyspozycji uczniów;
- wyposażenie sal lekcyjnych w 100 000 zestawów dla nauczyciela do prowadzenia zajęć w formie zdalnej lub hybrydowej;
- doposażenie szkół podstawowych i ponadpodstawowych w pracownie STEAM i AI (16 tys. pracowni).
5. Rozwijanie umiejętności cyfrowych nauczycieli:
- szkolenia dla nauczycieli z umiejętności cyfrowych;
- szkolenia dla koordynatorów cyfrowych w szkołach (osoby, które od strony metodycznej będą wspierać innych nauczycieli we właściwym wykorzystywaniu nowoczesnych technologii w procesie kształcenia);
- szkolenia dla nauczycieli szkół podstawowych i ponadpodstawowych z AI na trzech poziomach zaawansowania i dla nauczycieli różnych zajęć, nie tylko informatyki.
6. Rozwijanie bazy bezpłatnych cyfrowych materiałów edukacyjnych, udostępnianych na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej – już teraz to ponad 20 tys. różnych materiałów.
7. Rozwijanie cyfrowych usług dla edukacji – mLegitymacji dla ucznia i nauczyciela oraz bezpłatnego dziennika elektronicznego.
8. Wdrażanie AI w edukacji:
- projekt „zeszyt.online”;
- pilotaż spersonalizowanych narzędzi AI dla szkół;
- wdrażanie AI do nauczania przedmiotów ścisłych – projekt IBE-PIB o wartości 34 mln zł (finansowanie FERS);
- wdrażanie AI w egzaminach zewnętrznych.
9. Rządowy program „Cyfrowy uczeń” (kompleksowe wsparcie organów prowadzących, szkół i placówek w sprzęt, oprogramowanie, cyfrowe materiały edukacyjne i szkolenia dla nauczycieli, w tym wsparcie dla szkół w skutecznym wykorzystaniu sprzętu, które otrzymają w ramach KPO.
Zdjęcia (10)
Tue, 16 Dec 2025 00:00:00 +0000
Minister Barbara Nowacka na inauguracji projektu edukacyjnego ZbadAI
16.12.2025
Minister Edukacji Barbara Nowacka wzięła udział w inauguracji ogólnopolskiego projektu edukacyjnego ZbadAI realizowanego przez Centrum Nauki Kopernik i finansowanego ze środków Ministra Edukacji. Projekt ma pokazać, jak w odpowiedzialny sposób wykorzystywać sztuczną inteligencję w edukacji oraz jak może ona wspierać proces uczenia się i poznawania świata.
ZbadAI to bardzo potrzebny program. Cyfrowa rewolucja już się dzieje, a sztuczna inteligencja jest w szkołach. Kluczowe pytanie brzmi: jak mądrze z niej korzystać
– podkreśliła minister Barbara Nowacka.
Przedsięwzięcie potrwa do końca czerwca 2028 r. i obejmie 200 szkół, 930 nauczycieli i edukatorów oraz 13 tysięcy uczniów. Opracowane w ramach projektu scenariusze zajęć i materiały szkoleniowe zostaną udostępnione na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej (ZPE) trafią w ten sposób do nawet 6 milionów potencjalnych odbiorców.
Wokół sztucznej inteligencji pojawia się wiele stereotypów. Naszym zadaniem jest okiełznać tę technologię i wykorzystywać ją w mądry, odpowiedzialny sposób
– mówiła minister.
Celem projektu jest wsparcie nauczycieli i uczniów w zrozumieniu mechanizmów działania sztucznej inteligencji oraz pokazanie jej potencjału w pracy badawczej i dydaktycznej. AI będzie wykorzystywana m.in. w szkolnych projektach badawczych, pomagając w analizie danych, rozpoznawaniu obrazów czy dźwięków. Uczniowie nauczą się krytycznego myślenia, pracy zespołowej i odpowiedzialnego korzystania z nowych technologii.
Program da realne wsparcie zarówno nauczycielom, jak i uczniom. Uczy krytycznego i świadomego korzystania z narzędzi sztucznej inteligencji – wzmacnia tych, którzy uczą, i rozwija refleksję u tych, którzy tę wiedzę przyjmują
– dodała Barbara Nowacka.
Na potrzeby projektu podczas hackathonu 30 nauczycieli z całej Polski, we współpracy z ekspertami z Centrum Nauki Kopernik, opracuje scenariusze projektów badawczych oraz kurs AI dla nauczycieli obejmujący m.in. podstawy działania sztucznej inteligencji, tworzenie zapytania, analizę multimediów i praktyczne zastosowanie AI w dydaktyce. Stworzone podczas hackathonu interdyscyplinarne projekty badawczo-edukacyjne będą łączyły biologię, fizykę, chemię, a nawet przedmioty humanistyczne. Ich realizacją zajmą się uczniowie 100 szkół podstawowych i 100 szkół ponadpodstawowych.
Minister Edukacji zwróciła uwagę, że program ZbadAI wpisuje się w szersze działania na rzecz cyfrowej transformacji szkół.
W ramach programu Cyfrowy Uczeń w Polsce powstanie 16 tys. pracowni STEM i AI. Ale sam sprzęt to nie wszystko, dlatego powstał program ZbadAI, który przygotuje nauczycieli i uczniów do mądrego korzystania ze sztucznej inteligencji i nowych technologii
– zaznaczyła.
Materiały opracowane w ramach projektu zostaną udostępnione dla wszystkich nauczycieli i uczniów na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej.
Dzięki materiałom na ZPE z programu skorzystają nauczyciele i uczniowie z całej Polski. Nie tylko dajemy narzędzia cyfrowe, ale także uczymy, jak mądrze z nich korzystać
– podkreśliła minister Nowacka.
ZbadAI to nowy krok w kierunku świadomego i twórczego korzystania z technologii w polskiej szkole. Projekt wspiera rozwój kompetencji cyfrowych nauczycieli i uczniów oraz wyznacza nowe standardy w zakresie edukacji opartej na badaniu i eksperymencie.
Więcej informacji o projekcie: www.kopernik.org.pl/zbadai
Zdjęcia (8)
Mon, 15 Dec 2025 00:00:00 +0000
Okrągły Stół Uczniowski w Lublinie
15.12.2025
Ponad stu uczniów ze szkół ponadpodstawowych z całego województwa lubelskiego wzięło udział w ostatniej debacie w ramach Okrągłego Stołu Uczniowskiego. Tematem przewodnim spotkania było zdrowie psychiczne uczniów, a na pytania odpowiadała Podsekretarz Stanu w MEN Paulina Piechna-Więckiewicz oraz Lubelski Kurator Oświaty Tomasz Szabłowski.
W czasie rozmowy z młodzieżą poruszano m.in. tematy związane ze zdrowiem psychicznym, radzeniem sobie ze trudnymi sytuacjami czy potrzebnymi zmianami w programach nauczania.
Spotykamy się z Wami, aby rozmawiać o tym, jak powinny wyglądać szkoły ponadpodstawowe. Wasz głos jest bardzo ważny, a projektowane podstawy programowe będą również podlegały konsultacjom
– powiedziała wiceminister Paulina Piechna-Więckiewicz.
Zwróciła też uwagę, iż zmiany w systemie edukacji mają na celu odejście od postrzegania szkoły jako miejsca przekazywania tylko wiedzy. Podkreśliła, że placówki oświatowe pełnią znacznie szerszą funkcję.
Szkoła to miejsce, w którym rozwijamy kompetencje, ale także przestrzeń wychowania, wsparcia i socjalizacji
– mówiła wiceminister.
Wizja nowoczesnej edukacji zakłada wyposażenie uczniów w zestaw umiejętności wykraczających poza typowy program nauczania.
Chcemy wypuścić Was w świat z alfabetem kompetencji i możliwości - takim, który pozwala nie tylko wybrać zawód, ale też dobrze żyć i odnajdywać się w różnych kulturach
- dodała.
16. Okrągły Stół Uczniowski z udziałem uczniów szkół ponadpodstawowych z województwa lubelskiego odbył się w XXIX Liceum Ogólnokształcącym im. cc. mjra Hieronima Dekutowskiego ps. Zapora w Lublinie. To już ostatnia z cyklu ogólnopolskich debat organizowanych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej we współpracy z kuratorami oświaty.
Celem inicjatywy jest budowanie szkoły opartej na dialogu, partnerstwie i wsłuchiwaniu się w głos uczniów, którzy współtworzą jej przyszłość. W każdym z Okrągłych Stołów Uczniowskich wziął udział członek kierownictwa Ministerstwa Edukacji Narodowej, wsłuchując się w głosy uczniów.
Zdjęcia (8)
Mon, 15 Dec 2025 00:00:00 +0000
II nabór do Krajowego zespołu konsultantów branżowych do spraw zawodów i kwalifikacji właściwych dla zawodów szkolnictwa branżowego
15.12.2025
Minister Edukacji ogłasza drugi nabór do Krajowego zespołu konsultantów branżowych do spraw zawodów i kwalifikacji właściwych dla zawodów szkolnictwa branżowego.
Czym jest Zespół?
Krajowy Zespół zespołu konsultantów branżowych do spraw zawodów i kwalifikacji właściwych dla zawodów szkolnictwa branżowego (dalej: Zespół) pełni funkcję opiniodawczo-doradczą w zakresie dostosowania systemu kształcenia zawodowego do zmieniających się potrzeb rynku pracy, trendów gospodarczych oraz wyzwań związanych z transformacją cyfrową i zielonym ładem.
W skład Zespołu wchodzą przedstawiciele:
- organizacji branżowych,
- reprezentatywnych organizacji związkowych,
- reprezentatywnych organizacji pracodawców.
Zadania Zespołu
- prognozowanie zapotrzebowania na zawody w krótkim i długim okresie,
- konsultowanie zmian programowych w szkolnictwie branżowym,
- opracowywanie rekomendacji dotyczących kwalifikacji sektorowych,
- identyfikacja kluczowych kompetencji przyszłości,
- współpraca nad doskonaleniem egzaminów zawodowych,
- promowanie kształcenia dualnego.
Kto może zostać członkiem Zespołu?
Kandydat musi posiadać:
- min. 5-letnie doświadczenie zawodowe w danej dziedzinie zawodowej,
- aktualną wiedzę w obszarze, który reprezentuje, z uwzględnieniem aspektów transformacji cyfrowej i zielonej gospodarki,
- pełną zdolność do czynności prawnych i korzystać z pełni praw publicznych
Zasady naboru
- Termin naboru: od 15 grudnia 2025 r. do 31 stycznia 2026 r.
- Podmioty uprawnione do zgłaszania kandydatów do Zespołu:
- organizacja branżowa właściwych dla danej dziedziny zawodowej w rozumieniu art. 4 pkt 30b ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe
- reprezentatywna organizacja pracodawców lub
- reprezentatywna organizacja związkowa
– każda organizacja może wskazać jednego przedstawiciela dla każdej dziedziny zawodowej właściwej dla danej organizacji.
- Wykaz dziedzin, w których prowadzony jest nabór do Zespołu:
- administracja i archiwistyka,
- agroturystyka,
- automatyka,
- budownictwo i eksploatacja infrastruktury kolejowej,
- chłodnictwo, klimatyzacja i pompy ciepła,
- ekonomia i rachunkowość,
- eksploatacja portów i terminali lądowych,
- eksploatacja i utrzymanie kolejowych środków transportu,
- energetyka odnawialna (geotermia głęboka),
- energetyka odnawialna (pompy ciepła i geotermia płytka),
- energetyka odnawialna (słoneczna),
- energetyka odnawialna (wodna),
- fotografia,
- gastronomia i kelnerstwo,
- handel,
- hodowla koni i jeździectwo,
- informatyka i programowanie,
- instalacje sanitarne, grzewcze i gazowe,
- Interoperacyjność systemu kolei,
- izolacje przemysłowe,
- kamieniarstwo,
- komunikacja elektroniczna,
- księgarstwo,
- mechanizacja rolnictwa,
- metalurgia,
- moda,
- obuwnictwo,
- ochrona osób i mienia,
- odlewnictwo,
- poligrafia, introligatorstwo i opakowania,
- przemysł meblarski,
- przemysł skórzany,
- przemysł targowo-wystawienniczy,
- pszczelarstwo,
- reklama,
- renowacja elementów architektury,
- rolnictwo,
- technika weterynaryjna,
- telekomunikacja,
- transport kolejowy,
- turystyka,
- włókiennictwo i tekstylia.
- Zgłoszenia odbywają się wyłącznie za pośrednictwem elektronicznego formularza rejestracyjnego
Po wypełnieniu formularza zgłoszeniowego prosimy o przesłanie oświadczenia o spełnieniu przez zgłoszonego kandydata wymagań określonych § 8 Zarządzenia Ministra Edukacji z dnia 16 czerwca 2025 r. w sprawie powołania Krajowego zespołu konsultantów branżowych do spraw zawodów i kwalifikacji właściwych dla zawodów szkolnictwa branżowego, podpisanego przez kandydata na adres e-mail: [email protected] najpóźniej do 5 lutego 2026 roku.
Przebieg procesu
Zgłoszenia są poddawane ocenie merytorycznej przez komisję powołaną przez Dyrektora Departamentu Kształcenia Zawodowego MEN.
Lista powołanych członków Zespołu zostanie publikowana na stronie internetowej Ministerstwa.
Ważne informacje
Udział w pracach Zespołu ma charakter społeczny – nie przewiduje się wynagrodzenia ani zwrotu kosztów przejazdu.
Zachęcamy organizacje branżowe, związkowe oraz organizacje pracodawców do aktywnego udziału w kształtowaniu przyszłości szkolnictwa zawodowego w Polsce!
Materiały
Szczegółowe informacje dostępne są w Dzienniku Urzędowym Ministra Edukacji