Instytut Łączności

Szkolenia przeznaczone były dla przedstawicieli JST – zarejestrowanych użytkowników systemu SI2PEM. Miały na celu podniesienie świadomości w zakresie emisji pól elektromagnetycznych (PEM) oraz przypomnienie obowiązków wynikających z tzw. Megaustawy (ustawa z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych).

Najważniejsze zagadnienia poruszone podczas szkolenia:

• przepisy prawne dotyczące nadzoru nad PEM w środowisku.
• praktyczne zapoznanie z funkcjonalnościami systemu SI2PEM – jak poprawnie wprowadzać zgłoszenia, aktualizacje i informacje uzupełniające.
• dobre praktyki w zakresie utrzymania aktualnych danych w systemie.
• sesja Q&A – odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania.

System SI2PEM jest kluczowym narzędziem służącym do monitorowania poziomów PEM emitowanego przez stacje bazowe telefonii komórkowej.

Podczas szkoleń pojawiło się wiele pytań praktycznych. Oto kilka z nich:

1. Czy materiały ze szkolenia zostaną przesłane uczestnikom?
Tak, materiały zostaną udostępnione po zakończeniu całego cyklu szkoleń, który potrwa do końca 2025 r.

2. Czy zgłoszenia o zakończeniu eksploatacji instalacji muszą być publikowane w SI2PEM?
Nie ma takiego obowiązku, ale jest to dobra praktyka – dzięki temu system zawiera aktualne dane o instalacjach.

3. Czy gminy również są zobowiązane do zamieszczania danych w systemie?
Nie. Obowiązek dotyczy organów ochrony środowiska takich jak starosta, prezydent miasta na prawach powiatu oraz WIOŚ.

4. Jak liczyć termin 3 dni na publikację zgłoszenia?
Termin liczony jest od dnia wpływu zgłoszenia do organu.

5. Czy w systemie należy zamieszczać informacje o zmianach nieistotnych w instalacjach?
Nie ma takiego obowiązku, ale jest to zalecane jako dobra praktyka.

Pełną listę pytań i odpowiedzi można pobrać na końcu naszego artykułu.

W przyszłym roku planujemy kolejne edycje szkoleń. Osoby zainteresowane udziałem prosimy o kontakt pod adresem: [email protected]

Terminy szkoleń będą publikowane na stronie si2pem.gov.pl w zakładce Aktualności oraz w naszych kanałach w social mediach.

To obszerne, ponad 100 stronicowe, przeglądowe opracowanie i kompleksowa analiza najnowocześniejszych technologii komunikacyjnych wspierających nowoczesne i przyszłe technologie informacyjno-komunikacyjne (ICT).

Jej głównym celem jest wypracowanie wspólnego rozumienia tego, w jaki sposób rozwiązania komunikacyjne umożliwiają automatyzację, bezpieczeństwo i wydajność w wielu dziedzinach transportu, w tym w kolejnictwie, pojazdach drogowych, samolotach i bezzałogowych statkach powietrznych. Publikacja ta ocenia również ograniczenia obecnych systemów i proponuje ścieżki integracji nowych technologii, takich jak 5G, szósta generacja (6G) oraz sterowanie siecią oparte na sztucznej inteligencji (AI).

Publikacja została przygotowana w ramach akcji COST Association - European Cooperation in Science and Technology CA20120 The Intelligence-Enabling Radio Communications for Seamless Inclusive Interactions (INTERACT).

Zapraszamy do lektury na stronie www.jtit.pl !

Instytut Łączności - PIB, należący aż do dwóch izb: PIIT i KIGEiT, był jednym z aktywnych uczestników wydarzenia.

W tym roku głos w imieniu izb zabrały kobiety. Anna Streżyńska, Dyrektor IŁ-PIB i członkini zarządu KIGEiT w swoim wystąpieniu, podkreślając ponad 30 letnie inwestycje rynku, zaznaczyła, że silna infrastruktura to fundament suwerenności a operatorzy sieci telekomunikacyjnych oraz dostawcy produktów i usług cyfrowych nie są już tylko uczestnikami rynku — są strategicznymi partnerami państwa w zakresie bezpieczeństwa i rozwoju.

Wśród gości znaleźli się m.in. wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski, parlamentarzyści, przedstawiciele ministerstw, prezes UKE oraz liczne organizacje branżowe. Spotkanie stało się okazją do podsumowania intensywnego roku dla cyfrowej Polski, rozmów o wyzwaniach stojących przed sektorem i wyznaczenia kierunków działań na kolejne miesiące.

Miłym akcentem były upominki - publikacje Fundacji Ośrodek KARTA - dzięki którym organizatorzy symbolicznie wsparli działalność tej zasłużonej instytucji.

Wigilijne spotkanie izb gospodarczych ponownie udowodniło, że siłą polskiego sektora ICT jest współpraca, dialog i energiczne środowisko, które potrafi patrzeć w przyszłość z odwagą i kompetencją.

Dziś, po pięciu latach od tej legislacyjnej zmiany, dysponujemy twardymi danymi z systemu SI2PEM oraz raportami operatorów, które pozwalają odpowiedzieć na kluczowe pytanie: czy harmonizacja przepisów z normami europejskimi przyniosła zapowiadaną katastrofę ekologiczną, czy też uratowała polską sieć przed zapaścią, a użytkowników internetu przed szaleństwem wynikającym z wolnego działania sieci?

Przed 2020 rokiem Polska była legislacyjną wyspą. Podczas gdy w większości krajów Unii Europejskiej dopuszczalne poziomy składowej elektrycznej pola wynosiły maksymalnie 61 V/m, w Polsce cały czas obowiązywał limit 7 V/m. W praktyce oznaczało to, że rozwój najnowszej generacji łączności bezprzewodowej 5G był zagrożony, nawet jeśli brało się pod uwagę wyłącznie rozbudowę istniejących stacji, nie wspominając o budowie nowych - zwłaszcza w miastach, gdzie potrzeby użytkowników są z roku na rok coraz większe. Rozporządzenie z 2019 r. (Dz.U. 2019 poz. 2448) zmieniło zasady gry. Dla wielu pasm radiowych poziom składowej elektrycznej uzależniono wprost od długości fali, a dla kluczowych częstotliwości (od 2 GHz do 300 GHz) dopuszczalny poziom składowej elektrycznej ustalono na 61 V/m (ten sam poziom wyrażony w gęstości mocy wynosi 10 W/m² ).

W tym czasie obawy społeczne sugerowały, że nowe prawo spowoduje niekontrolowany wysyp masztów - niektóre głosy mówiły nawet o „maszcie w każdym ogródku”. Rzeczywistość okazała się zgoła inna - zamiast masowej budowy nowych konstrukcji, nastąpiło przede wszystkim „zagęszczenie” sprzętu na istniejących obiektach, a nadajniki nowej generacji pojawiły się po prostu na dotychczasowych konstrukcjach.

Przez pięć lat od momentu wejścia w życie nowych przepisów liczba stacji bazowych w Polsce wzrosła z poziomu ok. 41 tysięcy pod koniec 2019 roku do prawie 50 tysięcy obecnie. Ten znaczny przyrost w skali całego kraju (ok. 20% w ciągu 5 lat) wynikał głównie z konieczności łatania „białych plam” zasięgowych przez operatorów oraz strategii spółki P4 - operatora sieci Play, dążącego do niezależności od roamingu krajowego. Biuro prasowe Play podało, że usługę tę, czyli możliwość korzystania z sieci Orange użytkownicy sieci Play będą mieli tylko do końca tego roku . Prawdziwa rewolucja dokonała się jednak w warstwie niewidocznej dla oka. Między innymi właśnie dzięki nowym przepisom operatorzy mogli uruchomić ponad 15 tysięcy sektorów 5G (w paśmie C i innych). Bez zmiany przepisów te urządzenia musiałyby pozostać wyłączone lub działać w sposób, który czyniłby technologię 5G bezużyteczną.

Największym zaskoczeniem dla sceptyków są dane płynące z państwowego systemu SI2PEM. Logika podpowiadała: „wyższe limity + więcej anten = drastyczny wzrost promieniowania”. Pomiary pokazują jednak coś zupełnie odwrotnego. Średnie wartości natężenia pola elektromagnetycznego w polskich miastach oscylują wokół 1,54 V/m , a na terenach wiejskich wynoszą zaledwie ok. 1,15 V/m . Oznacza to, że typowe tło elektromagnetyczne w Polsce stanowi zaledwie 2,5% nowej dopuszczalnej normy (dla przypomnienia: 61 V/m dla pasm powyżej 2 GHz). Co więcej, w niektórych analizach rocznych (np. za rok 2023) odnotowano nawet nieznaczne spadki średnich wartości! Jak to możliwe? Odpowiedzią jest właśnie technologia 5G, a konkretnie zasada działania nowoczesnych sieci bezprzewodowych. To, co nowego zaoferowały urządzenia 5G w nowo wykorzystywanym tzw. paśmie C to m.in. dedykowane kształtowanie wiązki (beamforming) oraz znaczące obniżenie energii niezbędnej do wysłania 1 bajta informacji. W przeciwieństwie do nadajników i anten starszych generacji, które obejmują sygnałem cały sektor przez całą dobę, anteny 5G są precyzyjne i wysyłają wiązkę energii bezpośrednio do urządzenia użytkownika tylko w momencie transmisji danych. Gdy nikt nie pobiera plików, stacja „milczy” lub nadaje z minimalną mocą, nie podnosząc tła elektromagnetycznego w środowisku.

Mimo uspokajających danych inżynieryjnych, Polska niestety wciąż zmaga się z silnym oporem społecznym. Zmiana legislacyjna wyprzedziła zmianę mentalną. Badania wskazują na głęboki dysonans poznawczy - aż 78% Polaków zna pojęcie 5G i oczekuje szybkiego internetu do pracy zdalnej czy streamingu wideo, lecz Jednocześnie ponad 50% obawia się negatywnego wpływu tej technologii na zdrowie. Tylko 25% badanych zaakceptowałoby budowę masztu w promieniu 500 metrów od swojego domu (efekt NIMBY – Not In My Backyard ).

Dezinformacja łącząca 5G z pandemiami czy kontrolą umysłów trafiła w Polsce na podatny grunt, utrudniając inwestycje nawet tam, gdzie mieszkańcy narzekają na brak zasięgu. Światełkiem w tunelu jest jednak zmieniająca się postawa niektórych lokalnych społeczności, które dostrzegając problem braku zasięgu, nie chcąc zostać wykluczonym cyfrowo i żyjąc pośrodku „białej plamy”, zmieniają swoje negatywne nastawienie najczęściej spowodowane pojawiającą się dezinformacją i apelują do władz lokalnych o przyśpieszenie prac nad budową nowoczesnej infrastruktury. Taką właśnie „jaskółką czyniącą wiosnę” są mieszkańcy Dąbrówki w gminie Potok Wielki na Lubelszczyźnie, o których pisaliśmy w artykule na profilu Instytutu Łączności na LinkedIn .

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 2019 roku spełniło swoje zadanie. Umożliwiło Polsce wejście w erę 5G, odblokowało inwestycje warte miliardy złotych i zapobiegło zatorowi transmisji danych. Dane z ostatnich lat dowodzą, że liberalizacja prawa nie odbyła się kosztem bezpieczeństwa obywateli - poziomy PEM w środowisku pozostają na marginesie dopuszczalnych norm. Wyzwanie na kolejne lata nie leży więc w sferze technologii czy medycyny, lecz w edukacji i odbudowie zaufania społecznego do nauki. A gdyby ktoś jeszcze wątpił w to, że Rozporządzenie działa, to zapraszamy do odwiedzenia strony si2pem.gov.pl, gdzie można na własne oczy przekonać się, że harmonizacja przepisów z pozostałymi krajami Unii nie wpłynęła na zwiększenie natężenia PEM w naszym otoczeniu.

Na koniec życzę wszystkim czytelnikom Świąt o tak niskiej częstotliwości trosk, żeby nawet miernik pola ich nie wykrył! Niech jedynym promieniowaniem w domu będzie blask gwiazdki i ciepło barszczu. Wesołych Świąt!

W spotkaniu uczestniczyli m.in.:

• wójt gminy Leszek Nosal,
• sekretarz gminy Jan Witkowski,
• przedstawiciele IŁ-PIB: Rafał Pawlak i Marek Lipski,

oraz około 30 mieszkańców, którzy przyszli wyjaśnić swoje obawy i otrzymać rzetelne informacje.

Mieszkańcy pytali o to, jak blisko zabudowań może stanąć stacja bazowa i czy jej działanie nie wpłynie negatywnie na zdrowie. Wątpliwości dotyczyły głównie oddziaływania pola elektromagnetycznego (PEM) oraz zmian przepisów w ostatnich latach.

Eksperci Instytutu Łączności szczegółowo omówili nie tylko zasady działania nowoczesnych systemów komórkowych, obowiązujące normy i przepisy chroniące zdrowie ludzi, mechanizmy kontrolne i pomiarowe, różnice między dawnymi a aktualnymi limitami PEM, ale również powody harmonizacji prawa z regulacjami unijnymi.

Jedno z kluczowych wyjaśnień wybrzmiało mocno: zmiana norm PEM nie spowodowała wzrostu emisji ze stacji bazowych ani większego narażenia mieszkańców.

Nowoczesne technologie łączności - 4G, 5G - działają efektywniej, dzięki czemu mogą świadczyć lepsze usługi przy takim samym lub niższym poziomie emisji.

Podczas spotkania eksperci zaprezentowali również funkcjonalności systemu SI2PEM.gov.pl - publicznej, bezpłatnej mapy natężenia PEM w całej Polsce.

Mieszkańcy dowiedzieli się, jak samodzielnie sprawdzić poziom PEM w miejscu zamieszkania, odczytywać wyniki pomiarów i korzystać z danych o konfiguracji i emisji stacji bazowych.

W ostatniej części rozmów eksperci IŁ-PIB wyjaśnili zasady administracyjno-budowlane, jakie obowiązują przy inwestycjach telekomunikacyjnych.

Wskazali m.in., że po pierwsze - proces jest szczegółowo opisany w przepisach, po drugie - operator nie może rozpocząć budowy ani uruchomić stacji bez kompletu pozwoleń oraz po trzecie - każda inwestycja podlega weryfikacji, ocenie środowiskowej i kontroli organów administracji.

To rozwiało część obaw związanych z „samowolą inwestorską” - scenariuszem wielokrotnie przywoływanym w lokalnych dyskusjach.

Choć początek spotkania miał charakter interwencyjny, zakończenie było zupełnie inne.

Po wyjaśnieniach i dyskusji mieszkańcy prawie jednogłośnie zaapelowali do władz gminy, aby pilnie procedować wnioski inwestora , ponieważ brak zasięgu w okolicznych miejscowościach realnie wpływa na bezpieczeństwo (brak możliwości wykonania połączenia alarmowego), funkcjonowanie firm i gospodarstw, naukę i pracę zdalną, czyli ogólnie jakość życia.

Wójt gminy podkreślił, że gmina zdaje sobie sprawę z problemu i będzie dążyć do sprawnego zakończenia procedur.

Spotkanie w Dąbrówce było kolejnym przykładem tego, jak ważna jest rzetelna informacja i rozmowa oparta na faktach. Eksperci Instytutu Łączności po raz kolejny pokazali, że merytoryczne wsparcie i otwarty dialog potrafią zmienić atmosferę debaty z pełnej obaw na konstruktywną współpracę.

Projekt finansowany ze środków Ministerstwa Cyfryzacji. Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Cyfryzacji.

"Polska staje się liderem transformacji cyfrowej. To efekt pracy setek ekspertów i wspólnej wizji nowoczesnego państwa"

- mówił minister Krzysztof Gawkowski, otwierając debatę. Podkreślił, że przyszłość buduje się nie w pojedynkę, lecz poprzez współdziałanie administracji, nauki i biznesu. W tym kontekście wybrzmiała szczególna rola Instytutu Łączności - najstarszego polskiego instytutu naukowego, który stoi na straży infrastruktury komunikacyjnej i satelitarnej kraju, zapewniając stabilność systemów, bez których współczesne państwo nie istnieje.

Konsultacje nie były akademicką dyskusją, lecz sesją bardzo konkretnych rozmów o teraźniejszości i przyszłości. Eksperci omawiali technologie przełomowe, cyberbezpieczeństwo, narzędzia GovTech, zarządzanie danymi, rozwój kompetencji cyfrowych oraz sposób, w jaki system państwowy może działać szybciej, bezpieczniej i bardziej przewidywalnie. To nie była rozmowa o „modnych trendach Europejskich” – to była debata o tym, jak Polska ma być odporna, sprawna i nowoczesna w świecie, który zmienia się z miesiąca na miesiąc.

Dzisiejsze spotkanie pokazało jedno: cyfrowa Polska to nie abstrakcja, ale projekt państwowy, który powstaje dzięki stałej wymianie wiedzy i współpracy. To Polska, która nie tylko reaguje na globalne zmiany - ale zaczyna je współtworzyć.

W wydarzeniu udział wzięli: Anna Streżyńska, Dyrektor Instytutu Łączności - PIB, prof. Mariusz J. Figurski, Zastępca Dyrektora ds. Naukowych oraz Wiesław Łodzikowski, Pełnomocnik Dyrektora ds. Projektów Strategicznych.

Dziękujemy Ministerstwu Cyfryzacji za zaproszenie i dzisiejszą inspirującą dyskusję. Życzymy powodzenia w realizacji kolejnych ambitnych projektów budujących nowoczesną, bezpieczną i cyfrowo suwerenną Polskę.